Tajemnice podstaw gramatyki polskiej odkryte
Jest wiele rzeczy, które uczący się uważają za trudne w języku polskim. Ten przewodnik wyjaśnia, jak można pokonać większość z nich, ale polska gramatyka jest szczególnie znana ze swoich trudności.
Mówiąc najprościej, w języku polskim trzeba wskazać, co należy do kogo i kto co robi, ale w każdym języku są pewne niuanse. Na przykład, jeśli zamawiasz w Polsce jeden kawałek pizzy, musisz poprosić o "kawałek" pizzy. Czujesz się trochę głodniejszy i chcesz trzy kawałki? Musisz poprosić o trzy 'kawałki'.
Formy liczby pojedynczej i mnogiej, jak dotąd, to nic trudnego. Ale co zrobić, jeśli zamawiasz dla kilku przyjaciół? Poproś o sześć "kawałków".
Coś się dzieje ze sposobem, w jaki słowo odmienia się w zależności od liczby, ale co się dzieje? Właśnie w tym momencie przydaje się wiedza z zakresu gramatyki.
Przyjrzyjmy się kilku podstawom polskiej gramatyki i przeanalizujmy przypadki wraz z kilkoma wskazówkami dotyczącymi nauki języka.
Różnice gramatyczne między językiem angielskim a polskim
Pomimo przynależności do indoeuropejskiej rodziny językowej, polski i angielski dzielą tysiące lat ewolucji. Jest to jeden z powodów, dla których osoby posługujące się językiem angielskim uważają go za tak trudny do nauczenia.
Językoznawcy klasyfikują język polski jako "syntetyczny", w którym słowa zmieniają się w zależności od kontekstu. Z drugiej strony, języki "analityczne", takie jak angielski, nie mają tendencji do odmiany słów. Zamiast tego zmieniają kolejność słów lub dodają słowa do zdania, aby zmienić jego znaczenie.
Przykładem może być szyk wyrazów. W języku angielskim wykonuje ona wiele czynności gramatycznych. Słowa, zwłaszcza rzeczowniki, nie mają tendencji do odmiany. Ich umiejscowienie w zdaniu określa, co robią.
Jeśli powiesz "you pet his dog", to jasne jest, że to "ty" głaszczesz psa, a "pies" jest głaskany. Zmień szyk wyrazów na "jego pies głaszcze ciebie" i znaczenie całkowicie się zmienia, choć zdanie nadal jest poprawne gramatycznie.
Język polski natomiast mniej przejmuje się szykiem wyrazów, a bardziej samymi słowami. Tutaj właśnie przydaje się zrozumienie części mowy i polskich przypadków gramatycznych.
Co to są polskie przypadki gramatyczne?
Przypadki oznaczają sposoby, w jakie dane słowo jest używane do sygnalizowania znaczenia. W języku polskim występuje siedem przypadków, podczas gdy w angielskim tylko trzy: mianownik określa podmioty, biernik - przedmioty, a rodzajnik - posiadanie.
W zdaniu "Pogłaskałeś jego psa" użyto wszystkich trzech przypadków. Podmiotem jest "Ty". "Dog" jest bezpośrednim obiektem, do którego odnosi się czasownik "pet", a "his" wskazuje na posiadanie. Znaczenie tych słów jest dokładnie takie, jakie można znaleźć w słowniku.
Polskie tłumaczenie "głaszczesz jego psa" zmienia słowa, aby dopasować je do przypadków. "You" ("ty") w mianowniku nie jest potrzebne, ponieważ jest zawarte w czasowniku "głaszczesz" ("you pet"). "Pies" w mianowniku tłumaczy się jako "pies", ale ponieważ otrzymuje czasownik i również należy do kogoś, zmienia się na rodzajnik "psa", aby dopasować go do zaimka dzierżawczego rodzaju męskiego "jego".
Aby zilustrować liczbę sposobów tworzenia niektórych słów, poniżej znajduje się tabela odmiany "tego" i "tego" w języku polskim:
Jeśli brzmi to skomplikowanie, nie panikuj. Oto przewodnik po wszystkich siedmiu przypadkach gramatycznych w języku polskim.
7 polskich przypadków gramatycznych - wyjaśnienie
Mianownik: Przypadek mianownikowy
Przypadek mianownika identyfikuje podmiot. Rzeczowniki w słownikach mają formę mianownika. Przypadek ten funkcjonuje podobnie jak w języku angielskim.
Wystarczy, że płeć rzeczownika jest poprawna i wszystko gra. Podstawowe zasady dotyczące płci rzeczowników w języku polskim są następujące:
- Rzeczowniki rodzaju męskiego zazwyczaj kończą się spółgłoskami, np. Kilka z nich kończy się na -ana przykład "mężczyzna" (mężczyzna) lub "kolega" (męski kolega/przyjaciel).
- Rzeczowniki rodzaju żeńskiego zazwyczaj kończą się na -a, np. "kobieta" (kobieta). Kilka rzeczowników kończy się na -ina przykład "pani" (pani), a są też wyjątki, które kończą się na spółgłoskę, jak "mysz" (mysz).
- Rzeczowniki rodzaju nijakiego kończą się na -o, -e, -ę, lub -um. (np. "dziecko", "bożyszcze", "kurczę", "sanatorium"). (pisklę) lub "sanatorium" (dom opieki)
Dopełniacz: Przypadek rodzajowy
Jest to najczęstszy polski przypadek, który ma kilka zastosowań:
- Aby pokazać posiadanie.
- Do negowania bezpośredniego przedmiotu czasownika. Na przykład, w "nie lubię psów" (nie lubię psów), "psów" jest formą rodzajową "psów", a nie formą oskarżycielską.
- Po niektórych polskich czasownikach, takich jak "uczyć się" (uczyć się/studiować) lub "używać" (używać). W "uczę się polskiego" (uczę się polskiego), "polski" jest rodzajnikiem.
- Aby opisać ilość. Na przykład "dużo ludzi" (dużo ludzi).
- Aby mówić o ilościach od pięciu wzwyż. W "pięć kotów" (pięć kotów), "koty" jest w formie rodzajnika. Od dwóch do pięciu używa się mianownika liczby mnogiej (dwa koty/dwa koty), a jeden używa mianownika liczby pojedynczej (jeden kot/jeden kot).
- Aby wyrazić daty lub czas rozpoczęcia i zakończenia, na przykład "pierwszego listopada" (the first of November)
- Po niektórych przyimkach, takich jak "od" (od), na przykład "od niego" (od niego).
Celownik: Przypadek datywny
Przypadek celownika nie ma bezpośredniego odpowiednika w języku angielskim i nie jest tak powszechny jak inne przypadki, ale będziesz go potrzebował w takich sytuacjach jak:
- Przy opisywaniu obiektów pośrednich. Jeżeli dajesz coś komuś, odbiorca jest w przypadku mianownika - "Daję piłkę psu" (Daję piłkę psu psu)".
- Po niektórych czasownikach z obiektem pośrednim, takich jak "thank" i "remind".
- Gdy w zdaniu nie ma podmiotu, np. "zimno mi", co oznacza "jest mi zimno", czyli dosłownie "jest mi zimno".
Biernik: Przypadek oskarżycielski
Określa obiekt bezpośredni w zdaniu. W przykładzie: "głaszczę psa" (głaszczę psa), "pies" (psa) jest w przypadku oskarżycielskim.
Przypadek ten jest również potrzebny, aby:
- Powiedzieć, jak długo coś trwa, np. jeżeli mówisz, że coś trwa "cały dzień" (cały dzień)
- Używać niektórych czasowników, które wyrażają ruch, np. "przez" (przez) - "idę przez pole"(Idę przez pole)
- Jest on również używany głównie po czasowniku "Widzieć" (widzieć): Widzę psa; używa się go również po innych czasownikach sensu stricto: "słyszeć" (słyszeć); On słyszy głos (He can hear a voice); "dotykać" (dotknąć) Dotknij jej głowy (Dotknij jej głowy); czuć (zapach lub czucie) Oni czują twoje wsparcie (=they feel your support).
Narzędnik: Przypadek instrumentalny
Ten przypadek nie ma bezpośredniego odpowiednika w języku angielskim. Użyj go, aby opisać swój środek transportu lub powiedzieć, że robisz coś używając jakiegoś narzędzia. Jest on również używany po niektórych czasownikach i przyimkach.
Polski | Angielski |
nad | powyżej |
pod | pod |
przed | przed |
za | za |
między ... a ... | między ... a ... |
Innym częstym zastosowaniem przypadku instrumentalnego jest zadawanie pytań typu "z kim pracujesz?" (=z kim pracujesz?), gdzie pytanie sugeruje jakiś rodzaj akompaniamentu.
Jak w przypadku wszystkich polskich przypadków, jest wiele do przyswojenia, a więcej informacji można znaleźć tutaj.
Miejscownik: Przypadek lokatywny
Przypadek ten opisuje, gdzie coś się znajduje, jeśli jest nieruchome. Więc jeśli pies jest na plażyto byłoby to "pies jest na plaży", co oznacza, że znajduje się tam, ale się nie porusza.
Ogólnie, używaj miejscownika dla tych przyimków:
Polski | Angielski |
na | na |
o | w (czasie) |
po | po (czas) |
przy | na stronie |
w | w, wewnątrz |
Wołacz: Przypadek wołacza
Ten przypadek jest nieco archaiczny i jest zastępowany przez mianownik, szczególnie w języku polskim mówionym. Ale nadal może być użyteczny.
Kiedy zwracasz się do kogoś, rób to w wołaczu. Jeżeli rozmawiasz z Anią, użyj jej imienia wołacza "Aniu". Jeśli jesteście sobie bardzo bliscy, mów do niej "Moja droga przyjaciółko"! Jeśli zwracasz się do przyjaciela płci męskiej, mówimy "moja droga przyjacielu"".
To, jakiej końcówki użyjesz, zależy od tego, czy rzeczownik jest rodzaju męskiego, żeńskiego, nijakiego, liczby pojedynczej czy mnogiej oraz od tego, na jaką literę się kończy, a jest ich całkiem sporo do zapamiętania. Prosty przewodnik można znaleźć na stronie Ucz się łatwego polskiego.
Oferujemy korepetycje online z ponad 50 języków.Preply to jedna z wiodących platform edukacyjnych, która zapewnia lekcje 1 na 1 z certyfikowanymi korepetytorami za pośrednictwem ekskluzywnego czatu wideo.
- Znajdź mojego korepetytora online teraz
- 1456 opinii, "Doskonały"
Co dalej?
Mógłbyś spędzić miesiące na nauce polskich przypadków, ale dla szybkiego przewodnika wideo, sprawdź to Filmik na Youtube o nauce polskich przypadków gramatycznych.
Każdy, kto próbuje nauczyć się polskiego, powie ci, że im więcej mówisz po polsku, tym szybciej przyswoisz sobie gramatykę. Tworzenie właściwego przypadku, szczególnie na początku nauki, jest wyzwaniem, ale nigdy nie nauczysz się zasad, czytając o nich.
Zamiast tego zacznij mówić i popełniać błędy. Możesz znaleźć polskich korepetytorów online którzy pomogą Ci zrozumieć te i inne przypadki na Preply.com. Powodzenia - lub życzymy powodzenia!
Źródła
- Jaskulska, Martyna, i Marta Łockiewicz. "Polish as L1, English as L2: wpływ transferu językowego na przyswajanie języka drugiego wynikający z różnic międzyjęzykowych: implikacje dla edukacji młodych uczniów." Problemy Wczesnej Edukacji 37.2 (2017). https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/pwe/article/download/643/443
- Gabryańczyk, Daria. Polish for DUMMIES. John Wiley & Sons, 2012.
- https://www.mscharlotteacademy.com/synthetic-vs-analytic-languages
- https://www.britannica.com/topic/synthetic-language
- https://www.britannica.com/topic/analytic-language
- Shintani, Natsuko, Shaofeng Li, and Rod Ellis. "Comprehension-based versus production-based grammar instruction: A meta-analysis of comparative studies." Language learning 63.2 (2013): 296-329. https://espace.curtin.edu.au/bitstream/handle/20.500.11937/54469/253836.pdf?sequence=2